ویتامین‌های وارداتی و سودهای طلایی چرا نظارت کم است؟
ویتامین های وارداتی و سود های طلایی، قبل از آنکه ادامه مطلب را مطالعه کنید حتما به مقاله آیا ویتامین های وارداتی استاندارد دارد؟ سر بزنید که از کیفیت ویتامین های وارداتی با خبر شوید.
در ظاهر بازار ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی، بازاری سلامت‌محور است؛ بازاری که هدفش تأمین نیازهای تغذیه‌ای مردم و بهبود کیفیت زندگی است. اما در پشت این ظاهر رنگارنگ، واقعیتی نهفته است که کمتر کسی درباره آن صحبت می‌کند: بازار ویتامین‌ها، یکی از پر‌سودترین و کم‌شفاف‌ترین تجارت‌های دارویی در ایران و جهان است.
قرص‌هایی که با وعده «سلامت»، «انرژی» یا «تقویت سیستم ایمنی» به مردم فروخته می‌شوند، در بسیاری از موارد، بیش از آنکه ارزش دارویی داشته باشند، ابزار سودآوری شرکت‌های واردکننده و شبکه‌های تجاری پنهان هستند.
پشت پرده تجارت ویتامین‌ها؛ وقتی سلامت به تجارت تبدیل می‌شود
برخلاف تصور عمومی، تجارت ویتامین‌ها نه بر پایه نیاز مردم، بلکه بر اساس سیاست‌گذاری اقتصادی و بازارسازی تبلیغاتی شکل گرفته است. شرکت‌های واردکننده با شناسایی ترس‌های رایج جامعه—از کمبود ویتامین D گرفته تا ضعف سیستم ایمنی—بازار مصرف گسترده‌ای ایجاد کرده‌اند.
در واقع، بیشتر این شرکت‌ها نه بر اساس پژوهش علمی، بلکه با هدف کسب سودهای سریع و کلان فعالیت می‌کنند. تبلیغات گسترده، هم‌زمان با همکاری برخی داروخانه‌ها، باعث شده مردم بدون نسخه و بدون آگاهی از نیاز واقعی بدنشان، مکمل‌های گران‌قیمت خریداری کنند. در این میان، ویتامین به کالای تجاری بدل شده، نه داروی درمانی.
سود واردات ویتامین‌ها؛ طلایی‌ترین تجارت دارویی
آمارها نشان می‌دهد که حاشیه سود واردات ویتامین‌ها در برخی برندها تا ۴۰۰ درصد هم می‌رسد. این رقم در مقایسه با داروهای حیاتی یا درمانی، بسیار بالاست. دلیل این سود هنگفت، قیمت پایین تولید در کشورهایی مثل چین و هند و فروش با برند اروپایی در بازار ایران است.
به‌عنوان مثال، مکملی که در کشور مبدأ کمتر از یک دلار تولید می‌شود، در بازار ایران با قیمتی چندین برابر فروخته می‌شود—تنها به دلیل بسته‌بندی شکیل و تبلیغات گسترده.
به این ترتیب، واردکننده‌ها بدون نیاز به سرمایه‌گذاری علمی یا تولید داخلی، از سود واردات ویتامین‌ها ثروت‌های کلان به‌دست می‌آورند، در حالی که مردم تصور می‌کنند در حال خرید محصولی ارزشمند و علمی هستند.
سود فروش مکمل‌های غذایی؛ بازی برد برای واردکننده، باخت برای مردم
داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش نیز از این چرخه سود بی‌نصیب نمی‌مانند. مکمل‌ها معمولاً سود خالص بالاتری نسبت به داروهای نسخه‌ای دارند، به همین دلیل بسیاری از داروخانه‌ها تمایل دارند این محصولات را بیش از داروهای ضروری تبلیغ و عرضه کنند.
در این میان، شرکت‌های واردکننده با ارائه پاداش، تخفیف و سفرهای تشویقی، داروسازان را به فروش بیشتر ویتامین‌ها ترغیب می‌کنند. نتیجه این ساختار بیمار، چیزی نیست جز تبدیل داروخانه‌ها به ویترین تجاری مکمل‌ها و نه مرکز درمان.
مردم؛ قربانی فریب سلامت‌نما
مردم با نیت سالم ماندن و پیشگیری از بیماری، وارد این بازی تجاری می‌شوند. اما واقعیت این است که بسیاری از ویتامین‌های موجود در بازار، از نظر ترکیب، مقدار ماده مؤثره و میزان جذب در بدن، استاندارد لازم را ندارند.
آنچه به مردم فروخته می‌شود، بیشتر «احساس سلامت» است تا سلامت واقعی. این احساس کاذب، نه‌تنها به بهبود وضعیت جسمی منجر نمی‌شود، بلکه باعث می‌شود فرد از مراقبت‌های واقعی مانند تغذیه سالم و چکاپ‌های پزشکی غافل بماند.
چرا نظارت مؤثر وجود ندارد؟
یکی از دلایل اصلی رواج این سودجویی‌ها، نبود شفافیت در روند واردات و کنترل کیفیت مکمل‌هاست. در بسیاری از موارد، محصولات با اسناد ناقص و بدون آزمایش‌های دقیق وارد کشور می‌شوند. شبکه‌های تجاری و لابی‌های اقتصادی نیز با نفوذ در ساختار تصمیم‌گیری دارویی، مسیر واردات را هموار می‌کنند.
نتیجه این وضعیت، بازاری است که در آن سلامت مردم در خدمت سود شرکت‌ها قرار گرفته است.
تادنا هلث؛ روشنگری در برابر فریب طلایی
تادنا هلث وظیفه دارد که در برابر این جریان ایستادگی کند. ما با هدف آگاه‌سازی جامعه از پشت پرده تجارت ویتامین‌ها، واقعیت‌هایی را بیان می‌کنیم که معمولاً پنهان نگه داشته می‌شود.
هدف ما این است که مردم بدانند «گران‌تر بودن» یا «وارداتی بودن» الزاماً به معنای کیفیت بالاتر نیست. سلامت با آگاهی آغاز می‌شود، نه با قیمت یا تبلیغ.
جمع‌بندی؛ وقتی طلا، سلامتی را پنهان می‌کند
بازار ویتامین‌های وارداتی در ایران، بازاری طلایی برای سودجویان است، اما تیره و خطرناک برای سلامت مردم. در این میدان، کسانی برنده‌اند که از ترس‌ها و ناآگاهی مردم درآمد کسب می‌کنند.
تادنا هلث یادآور می‌شود که تنها با افزایش آگاهی و مطالبه‌گری عمومی می‌توان سلامت را از چنگال تجارت بیرون کشید.
سلامت نباید طلا شود؛ باید حق باشد.